Gdy naród do boju
Gdy naród do boju
muzyka: Wolfgang Amadeus Mozart / Fryderyk Chopin
Gdy [C]naród do boju wys[Dm]tąpił z orężem,
pan[G]owie o czynszach radz[C]ili.
Gdy naród zawołał: „umrz[Dm]em lub zwyciężym!”
pan[G]owie w stolicy ba[C]wili.
O, [F]cześć wam panowie, magn[C]aci,
za [F]naszą niewolę, kaj[C]dany,
o, cześć wam książęta, hrabi[Dm]owie, prałaci,
za [G]kraj nasz krwią bratnią zbryzg[C]any.
Armaty pod Stoczkiem zdobywała wiara
rękami czarnymi od pługa,
panowie w stolicach kurzyli cygara,
radzili o braciach zza Buga.
O, cześć wam panowie, magnaci…
Wszak waszym był synem ów niecny kunktator
co wzbudzał przed wrogiem obawę,
i wódz ten naczelny, pobożny dyktator,
i zdrajca, co sprzedał Warszawę.
O, cześć wam panowie, magnaci…
Lecz kiedy wybije godzina powstania,
magnatom lud ucztę zgotuje,
muzykę piekielną zaprosi do grania,
a szlachta niech wtedy tańcuje.
O, cześć wam panowie, magnaci…
Powstańcy nie znają wiedeńskich traktatów,
nie wchodzą w układy z carami,
lecz biją Moskali, wieszają magnatów,
i mścić się umieją stryczkami.
O, cześć wam panowie, magnaci…
Pieśń popularna w środowisku ludowców i socjalistów od połowy XIX wieku. Piosenka ta, znana również pod nazwą Szlachta 1831 roku, nawiązuje do powstania listopadowego. Tekst napisany został w 1835 roku przez działacza Stowarzyszenia Ludu Polskiego, poetę Gustawa Ehrenberga. Do niego podłożona została melodia inspirowana fragmentem opery Don Giovanni Mozarta, a utwór po raz pierwszy ukazał się w zbiorze Dźwięki minionych lat w 1948 roku w Paryżu. W tym samym czasie ukazało się w Krakowie konspiracyjne wydanie.
Budzący się ruch chłopski przyjął ją za swoją pieśń bojową. Funkcjonował jako hymn Armii Ludowej, a w zmodyfikowanej wersji została hymnem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1993 za swój hymn uznała go partia Samoobrona.